Het leren verandert ons, het doet wat alle voeding doet, die evenmin alleen maar ‘in stand houdt’ — : zoals de fysioloog weet. Maar in het diepst van onszelf, helemaal ‘daar onderin beneden’, is iets dat niet voor lering vatbaar is, een brok graniet van geestelijk fatum, van voorbeschikte beslissingen en antwoorden op voorbeschikte, uitgelezen vragen. Bij ieder kardinaal probleem voert een niet voor verandering vatbaar ‘dat ben ik’ het woord . . . We vinden nu en dan zekere oplossingen voor problemen, die ons zeer plausibel voorkomen; misschien noemen we ze voortaan onze ‘overtuigingen’. Later… zien we er slechts stappen op de weg naar zelfkennis in, wegwijzers naar het probleem dat wij zijn — of juister, naar de grote domheid die we zijn, naar ons geestelijk fatum, naar het niet voor lering vatbare dat zich helemaal ‘onderin’ bevindt.… Lees gerust door
Ik schrijf, dus ik denk dat ik besta